Những tài sản trong hôn nhân nào không phải chia khi ly hôn? [Cập nhật 2025]

Ly hôn là bước ngoặt lớn trong đời sống hôn nhân, kéo theo hàng loạt vấn đề pháp lý cần giải quyết, trong đó nổi bật nhất là phân chia tài sản trong hôn nhân. Tuy nhiên, không phải toàn bộ tài sản của vợ chồng đều phải chia khi ly hôn. Vậy tài sản nào không phải chia khi ly hôn? Làm sao để chứng minh đó là tài sản riêng? Cùng New Key Law Firm tìm hiểu rõ để bảo vệ quyền lợi chính đáng của bạn!

1. Cơ sở pháp lý về phân chia tài sản khi ly hôn

Theo quy định tại:

• Điều 43, 44, 59 và 62 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014;

• Điều 11 Nghị định 126/2014/NĐ-CP;

Tài sản của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân được phân loại thành:

• Tài sản chung: là tài sản được hình thành trong thời kỳ hôn nhân, không phân biệt người đứng tên sở hữu.

• Tài sản riêng: là tài sản thuộc sở hữu của riêng vợ hoặc chồng theo quy định pháp luật hoặc theo thỏa thuận.

Nguyên tắc chung là chỉ tài sản chung mới bị chia khi ly hôn. Các loại tài sản được xác định là tài sản riêng sẽ không phải chia, trừ khi các bên có thỏa thuận khác.

2. Những tài sản trong hôn nhân không phải chia khi ly hôn

2.1. Tài sản có trước khi kết hôn

Tài sản mà vợ hoặc chồng có trước khi đăng ký kết hôn được xác định là tài sản riêng. Ví dụ:

• Căn nhà được mua và đứng tên trước khi kết hôn;

• Xe máy, tài khoản ngân hàng tích lũy từ thời còn độc thân.

Nếu tài sản này không bị nhập vào tài sản chung, thì sau ly hôn, bên sở hữu ban đầu có quyền toàn phần với tài sản đó.

Lưu ý: Nếu tài sản riêng được đưa vào sử dụng chung hoặc cải tạo, sửa chữa bằng tài sản chung (ví dụ: sửa nhà, nâng cấp nội thất…), việc xác định phần tài sản riêng cần được xem xét cụ thể và có thể bị chia một phần.

2.2. Tài sản được tặng cho hoặc thừa kế riêng

Theo Điều 43 Luật HNGĐ 2014, tài sản mà vợ hoặc chồng được:

• Tặng cho riêng (có giấy tặng riêng, hoặc chỉ định rõ);

• Thừa kế riêng (theo di chúc hoặc chia thừa kế theo pháp luật); sẽ được xác định là tài sản riêng và không bị chia khi ly hôn.

Ví dụ:

• Người vợ được cha mẹ tặng riêng 1 chiếc ô tô trước lễ cưới;

• Người chồng thừa kế thửa đất từ cha mẹ ruột sau khi đã kết hôn;

→ Nếu không có thỏa thuận nhập tài sản vào khối tài sản chung thì đây là tài sản không bị chia.

2.3. Tài sản được chia riêng trong thời kỳ hôn nhân

Hai vợ chồng có quyền chia tài sản chung thành tài sản riêng trong thời kỳ hôn nhân bằng văn bản (theo Điều 38 Luật HNGĐ 2014). Khi đó, phần tài sản đã được chia riêng sẽ không bị phân chia nếu sau này ly hôn.

Ví dụ: Hai vợ chồng lập thỏa thuận chia 1 căn hộ thành tài sản riêng của người vợ để đầu tư kinh doanh. Khi ly hôn, căn hộ này không được đưa vào phân chia tài sản.

2.4. Tài sản phục vụ nhu cầu thiết yếu, cá nhân

Bao gồm các tài sản gắn liền với cá nhân, ví dụ như:

• Quần áo, giày dép, tư trang;

• Dụng cụ nghề nghiệp riêng (máy ảnh của người làm nghề nhiếp ảnh, laptop cá nhân…).

Những tài sản này thường không bị yêu cầu chia khi ly hôn, trừ khi có giá trị lớn và có tranh chấp về nguồn gốc hình thành.

2.5. Quyền tài sản gắn với nhân thân

Theo quy định, những quyền tài sản không thể chuyển giao hoặc gắn liền với cá nhân sẽ không bị chia, chẳng hạn:

• Tiền bồi thường về sức khỏe, danh dự, nhân phẩm;

• Trợ cấp hưu trí, trợ cấp một lần khi nghỉ việc;

• Trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp;

• Trợ cấp người có công, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội.

2.6. Quyền tài sản với đối tượng sở hữu trí tuệ

Bao gồm quyền tác giả, quyền sở hữu sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu,… được tạo lập bởi cá nhân vợ hoặc chồng.

Ví dụ: Tác phẩm âm nhạc do người chồng sáng tác và đã đăng ký bản quyền trước hôn nhân vẫn là tài sản riêng.

2.7. Tài sản hình thành từ tài sản riêng

Nếu tài sản riêng được bán, chuyển nhượng để tạo lập tài sản mới (ví dụ: bán đất riêng để mua ô tô), thì tài sản mới này vẫn là tài sản riêng, nếu có đủ chứng cứ chứng minh rõ ràng nguồn gốc.

2.8. Lợi tức, hoa lợi từ tài sản riêng

Theo luật, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng:

• Sẽ được coi là tài sản chung nếu không có thỏa thuận khác;

• Nhưng nếu hai bên có thỏa thuận giữ lại là tài sản riêng, thì phần này không phải chia khi ly hôn.

3. Khi nào tài sản riêng có thể bị chia?

Mặc dù luật quy định tài sản riêng không phải chia khi ly hôn, nhưng vẫn có các trường hợp ngoại lệ:

Tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung

Nếu một bên tự nguyện nhập tài sản riêng vào khối tài sản chung (thể hiện bằng văn bản hoặc hành vi rõ ràng), thì tài sản đó sẽ được coi là tài sản chung, và bị phân chia khi ly hôn.

Ví dụ: Người vợ dùng tiền bán đất riêng để mua căn nhà và cùng đứng tên với chồng → Nhà có thể được coi là tài sản chung.

Không chứng minh được đó là tài sản riêng

Gánh nặng chứng minh thuộc về người cho rằng tài sản đó là của mình. Nếu không đủ căn cứ pháp lý, tài sản sẽ được coi là tài sản chung theo nguyên tắc của pháp luật dân sự.

4. Thời hạn và hình thức chia tài sản sau ly hôn

Thời hạn:

Hiện nay, không có quy định bắt buộc phải chia tài sản khi ly hôn. Các bên có thể:

• Chia ngay khi ly hôn;

• Hoặc chia sau ly hôn, miễn là trong thời hiệu khởi kiện 10 năm (Điều 588 Bộ luật Dân sự 2015).

Hình thức chia tài sản:

1. Thỏa thuận chia tài sản: có thể thực hiện bằng văn bản, có công chứng hoặc không (tùy loại tài sản).

2. Khởi kiện yêu cầu Tòa án chia tài sản nếu không đạt được thỏa thuận.

5. Tư vấn từ New Key Law Firm: Làm gì để bảo vệ tài sản hợp pháp?

Lưu giữ hồ sơ, chứng cứ liên quan đến tài sản riêng (hợp đồng mua bán, giấy tặng cho, giấy chứng nhận quyền sở hữu…);

Nếu có tài sản lớn được tặng cho/thừa kế riêng, nên lập văn bản xác nhận rõ ràng;

Cẩn trọng khi đứng tên chung hoặc sử dụng tài sản riêng cho mục đích chung, vì có thể bị xem là “nhập vào tài sản chung”;

Trong trường hợp ly hôn có tranh chấp tài sản phức tạp, nên liên hệ luật sư ngay từ đầu để được tư vấn cách chứng minh tài sản riêng hợp pháp.

6. Kết luận

Không phải tất cả tài sản đều bị chia khi ly hôn. Việc hiểu rõ quy định về việc không phải chia tài sản khi ly hôn sẽ giúp bạn:

• Chủ động bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình;

• Hạn chế rủi ro tranh chấp;

• Tránh tổn thất không đáng có về vật chất lẫn tinh thần.