Tư vấn ngay:
Việc xây dựng trái phép trên đất của người khác không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gây ra nhiều tranh chấp phức tạp. Nếu bạn phát hiện ai đó tự ý xây dựng trên đất của mình, cần nắm rõ quyền lợi và hướng xử lý để bảo vệ tài sản.
Vậy, xử lý hành vi xây dựng trái phép trên đất người khác như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau.

1. Xây dựng trái phép trên đất người khác là gì?
Theo Luật Đất đai 2013, chủ sở hữu đất hợp pháp có toàn quyền sử dụng và bảo vệ tài sản của mình. Nếu một cá nhân hoặc tổ chức tự ý xây dựng công trình trên đất không thuộc quyền sử dụng của họ mà không có sự đồng ý của chủ đất, hành vi này được coi là xây dựng trái phép.
2. Hướng xử lý khi phát hiện có người xây dựng trái phép trên đất của bạn
Khi rơi vào tình huống này, bạn có thể thực hiện hai cách xử lý chính theo pháp luật:
2.1. Tố cáo theo Luật Tố cáo 2018
Bạn có thể gửi đơn tố cáo hành vi xây dựng trái phép đến cơ quan có thẩm quyền. Theo Điều 22 Luật Tố cáo 2018, quy trình giải quyết tố cáo bao gồm:
- Bước 1: Tiếp nhận, xử lý thông tin tố cáo.
- Bước 2: Xác minh nội dung tố cáo.
- Bước 3: Kết luận nội dung tố cáo.
- Bước 4: Xử lý tố cáo của cơ quan có thẩm quyền.
- Bước 5: Công khai kết luận nội dung tố cáo và quyết định xử lý vi phạm.
Cơ quan tiếp nhận tố cáo: UBND cấp huyện, Thanh tra xây dựng hoặc Sở Tài nguyên & Môi trường nơi có đất tranh chấp.
2.2. Khởi kiện tại tòa án theo Luật Tố tụng dân sự 2015
Nếu người vi phạm không tự nguyện tháo dỡ, bạn có quyền khởi kiện tại Tòa án nhân dân cấp huyện theo Điều 35 Luật Tố tụng dân sự 2015.
Lưu ý quan trọng:
- Nếu tranh chấp có yếu tố nước ngoài, vụ việc sẽ do Tòa án nhân dân cấp tỉnh xử lý.
- Nếu bên vi phạm không thực hiện quyết định của tòa, cơ quan thi hành án dân sự sẽ cưỡng chế tháo dỡ công trình.
3. Mức xử phạt hành vi xây dựng trái phép theo quy định hiện hành
Theo Nghị định 139/2017/NĐ-CP, mức xử phạt đối với hành vi xây dựng trái phép trên đất người khác được chia thành các trường hợp sau:
3.1. Phạt tiền đối với công trình xây dựng trái phép
- 10 – 20 triệu đồng: Nếu xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, di tích lịch sử.
- 20 – 30 triệu đồng: Nếu xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị mà không có giấy phép.
- 30 – 50 triệu đồng: Nếu xây dựng công trình yêu cầu lập báo cáo đầu tư.
3.2. Phạt tiền từ 50 – 60 triệu đồng nếu vi phạm nghiêm trọng
- Xây dựng công trình không phù hợp với quy hoạch.
- Xây dựng công trình vi phạm chỉ giới xây dựng.
- Cơi nới, lấn chiếm diện tích hoặc không gian đang được sử dụng hợp pháp.
Ngoài mức phạt tiền, công trình có thể bị tháo dỡ nếu không có cơ sở pháp lý hợp lệ.
4. Các bước xử lý khi bị lấn chiếm đất
Nếu phát hiện đất của mình bị xây dựng trái phép, bạn nên làm theo các bước sau:
- Bước 1: Kiểm tra giấy tờ đất, xác định quyền sở hữu.
- Bước 2: Yêu cầu bên vi phạm tự tháo dỡ công trình.
- Bước 3: Gửi đơn tố cáo hoặc khởi kiện nếu họ không hợp tác.
- Bước 4: Yêu cầu cơ quan thi hành án cưỡng chế tháo dỡ nếu có quyết định của tòa.
5. Kết luận
Hành vi xây dựng trái phép trên đất người khác có thể bị xử phạt hành chính hoặc cưỡng chế tháo dỡ theo quy định pháp luật. Nếu gặp tình huống này, chủ đất cần nhanh chóng tố cáo hoặc khởi kiện để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
Bạn có bất kỳ thắc mắc nào về pháp luật? Hãy inbox trực tiếp cho fanpage Luật New Key Nha Trang. Chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn!
Xem thêm bài viết liên quan: